Rusya’nın Şubat 2022’de Ukrayna’yı işgal etmesiyle başlayan savaş üçüncü yılını doldurmaya yaklaşırken, savaşın yarattığı tahribatın yanı sıra ekonomik darboğaz Ukraynalıları güç durumda bırakıyor. Kiev Independent’ın hazırladığı özel habere nazaran, ekonomik zorluklar, konut kasveti ve Rusya’nın ülkenin güç altyapısını vurmasının getirdiği kuvvetli ömür şartları nedeniyle Rus işgali sonrası meskenlerini terk eden binlerce Ukraynalı, işgal altındaki bölgelerde bulunan konutlarına geri dönmek zorunda kalıyor.
KONUT MEŞAKKATİ ETKİLİ
Ukrayna içinde halihazırda yerinden edilmiş 3.5 milyon kişi, bilhassa barınacak bir yer bulmak konusunda önemli zorluklar yaşıyor. Birleşmiş Milletler’in geçen kasımda yaptığı bir araştırmaya nazaran yerinden edilenlerin yüzde 40’ı temel gereksinimlerini karşılamak için devlet ya da milletlerarası kuruluşlardan gelecek insani yardımlara bel bağlamış durumda. Kiev idaresinin verdiği aylık yardım parası ise yetişkinler için 45 dolar, çocuklar ve engelliler için ise 70 dolar. Ağustos 2024 itibariyle toplumsal yardım alanların sayısı yaklaşık 1 milyon olurken, birçok kişi Kiev’in büyük oranda mahallî idarelere devrettiği konut tedarikinden faydalanamıyor. Gerek Ukrayna siyaseti gerek halk ortasında sürecin bir idare sorunu olduğu görüşü hâkim. Beşerler eğitim öğretimin uzaktan devam ettiği üniversite yurtları üzere çok sayıda konaklama merkezinin boş bırakılmasını buna örnek olarak gösteriyor.
ÜÇÜNCÜ ÜLKE ÜZERİNDEN
Konaklama ve geçim kasveti yaşayan Ukraynalıların ise başvurduğu deva işgal altındaki konutlarına dönmek. Fakat bu birçok Ukraynalı için başlı başına şiddetli ve riskli bir süreç. İşgal altındaki topraklar ve Ukrayna’nın geri kalanı ortasında hudut denetimi olmadığı için yerinden edilmiş Ukraynalılar sırf üçüncü bir ülke üzerinden Rusya’ya giderek meskenlerine dönebiliyor. Moskova’nın kuzeyindeki Şeremetyevo Havalimanı’na giden Ukraynalılar, burada kurulan “filtreleme” tesisinde güvenlik taramalarından geçtikten sonra Rusya içinden işgal altındaki meskenlerine dönebiliyor. Rus yetkililer 2024 Ocak-Ekim periyodunda 83 bin Ukraynalının bu yoldan ülkeye girdiğini açıkladı, tıpkı periyot için Ukrayna’nın verdiği sayı ise 1262. Rusya’nın sayıları propaganda hedefiyle yüksek verdiği belirtilse de Ukrayna’nın sağladığı dataların de gerçek sayının çok altında olduğu kaydediliyor.
